Daily Archives 13 maja 2015

Innym przykładem przemieszczenia występującym wtedy, kiedy sekwencja jakiejś instynktownej czynności zastaje zablokowana, zahamowana, jest np. u gryzoni pozorne obgryzanie czegoś lub zachowanie symbolicznie grożące — ostrzenie zębów za reakcje agresywne, to dziecko uczy się kompromisowych sposobów reagowania takich, żeby mogły dojść do głosu reakcje agresywne i jednocześnie, żeby nie odczuwało lęku. Dziecko karane za agresywność wobec rodziców lub młodszego rodzeństwa może nauczyć się przeniesienia, to jest może nauczyć się kierować agresywność „do wewnątrz”, na siebie. Może te reakcje otamować, a kiedy jest starsze – nauczyć się tłumić agresywne reakcje słowne, a nawet agresywne myśli. Może także przekształcić swoje zachowanie „na wprost przeciwne”, czyli stać się nadmiernie grzeczne, usłużne, łagodne. W tym wypadku stosuje dziecko mechanizm obronny – reakcję upozorowaną.

Przez relaksację mięśni rozumie Jacobson zupełny brak jakichkolwiek skurczów mięśnia. Łączy się z tym brak ruchu i brak aktywności nerwowej w mięśniu (Jacobson, 1948, s. 49). Według Jacobsona wyrażenie relaksacja (relaxation) zostało użyte w tym znaczeniu, w jakim się go dzisiaj używa, po raz pierwszy na początku naszego stulecia. Mianowicie uczennica i zwolenniczka filozofii Swedenborga, Annie Payson Cali propagowała wśród ludzi „ćwiczenia relaksujące.”, mające na celu osiąganie wewnętrznej równowagi i wewnętrznego spokoju (Jacobson, 1948, s. 51).