Daily Archives 12 grudnia 2015

„Nerwowość” jest terminem rzadko używanym we współczesnej psychopatologii, a popularnym za to w języku codziennym. Termin ten posiada kilka odcieni znaczeniowych, jest przeto niejasny, co usprawiedliwia unikanie go, lub skłania do wyraźnego wskazania w jakim sensie został użyty.

Ekstrawersja zbliża się więc dość wyraźnie do cyklotymii (a również do „typu pierwotnego” Heymansa), natomiast introwersję odnajdujemy, pod względem jej wiodących właściwości, w schi- zotymii. Na podkreślenie zasługuje, że zespoły cech osobowości, z których każdy stanowi jeden biegun jej wymiaru (ekstrawer- sja, – introwersja oraz cyklotymia – schizotymia) występują również, pomijając pewne różnice, w typologii amerykańskiego antropologa i psychologa W. Sheldona. Wiscerotonia, według mianownictwa Sheldona, zawiera wiele elementów wspólnych z cyklotymią, a cerebrotonią przypomina schizotymię. Tak więc mimo różnic dzielących zapatrywania wymienionych badaczy na osobowość, i odmiennych stanowisk metodologicznych, co zaznacza się szczególnie jaskrawo, gdy porównać metody badawcze Ey- sencka i Junga, otóż mimo tych różnic, we wszystkich wymienionych tu systemach odnajdujemy omawiany wymiar osobowości. Można go napotkać również pośród podstawowych czynników osobowości wyodrębnionych przez R. B. Cattella, znanego z badań nad osobowością przeprowadzonych z zastosowaniem metody analizy czynnikowej (por. R. B. Cattell, 1957, 1965). Wyniki tych badań doprowadziły Cattella do wyodrębnienia, w dążeniu do uchwycenia „całości wymiarów zachowania”, początkowo 12, a następnie 16 podstawowych, tj. źródłowych czynników osobowości ujmowanych dwubiegunowo. Cattell wyróżnił m. in. następujące czynniki: cyklotymia – schizotymia: inteligencja – upośledzenie sprawności intelektualnej: równowaga emocjonalna – skłonność do „neurotyzmu” (czynnik bliski drugiemu- z dwóch podstawowych wymiarów Eysencka): dominowanie – uległość, ekspansywność – brak ekspansywności: niespokojna nieufność (nastawienie lękowe, podejrzliwość) – spokojna ufność, a nadto 10 innych. >

Książka ta jest zmienioną i rozszerzoną wersją wydanej w roku 1982 w Wydawnictwie ATK „Higieny psychicznej i autopsychoterapii”. Jej celem, podobnie jak poprzedniej, jest pomoc przeciętnemu, psychicznie zdrowemu człowiekowi, który chciałby wzmagać swoje zdrowie psychiczne, zapobiegać degradacyjnym zmianom i rozwijać u siebie cechy i sposoby zachowania charakterystyczne dla dojrzałej, dobrze przystosowanej osobowości.