Kompromisowe rozwiązywanie trudnych sytuacji

Innym przykładem przemieszczenia występującym wtedy, kiedy sekwencja jakiejś instynktownej czynności zastaje zablokowana, zahamowana, jest np. u gryzoni pozorne obgryzanie czegoś lub zachowanie symbolicznie grożące — ostrzenie zębów za reakcje agresywne, to dziecko uczy się kompromisowych sposobów reagowania takich, żeby mogły dojść do głosu reakcje agresywne i jednocześnie, żeby nie odczuwało lęku. Dziecko karane za agresywność wobec rodziców lub młodszego rodzeństwa może nauczyć się przeniesienia, to jest może nauczyć się kierować agresywność „do wewnątrz”, na siebie. Może te reakcje otamować, a kiedy jest starsze – nauczyć się tłumić agresywne reakcje słowne, a nawet agresywne myśli. Może także przekształcić swoje zachowanie „na wprost przeciwne”, czyli stać się nadmiernie grzeczne, usłużne, łagodne. W tym wypadku stosuje dziecko mechanizm obronny – reakcję upozorowaną.

Większości technik kompromisowego rozwiązywania trudnych sytuacji uczy się dziecko w ciągu pierwszych lat życia. Uczy się ich wtedy, kiedy nie umie jeszcze mówić albo posługuje się mową bardzo słabo. Nie potrafi zwerbalizować tego, czego się uczy, nie potrafi z tego zdać sobie sprawy. W tym sensie mechanizmy obronne działają w sposób NIEŚWIADOMY. Mechanizmy obronne są nieświadomymi gotowościami do reagowania także w tym sensie, że pewnych ZACHOWAŃ, np. otamowania swoich reakcji, uczy się dziecko w sposób PODPROGOWY. Bodźcami są subtelne zmiany intonacji głosu, mimiki, gestów rodziców manipulujących dzieckiem w procesach wychowania.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>