Umiejętność wglądu w siebie jest to umiejętność widzenia siebie pośredniego między tym, czym człowiekowi wydaje się, że jest, a tym, jaki obraz mają o nim inni ludzie. Symptomem, po którym możemy poznać, że człowiek ma wgląd w siebie, jest unikanie przez niego rzutowania własnych wad na innych ludzi oraz brak przypisywania coraz to innym ludziom cech i reakcji osobowości, których sam u siebie nie aprobuje.
Zdaniem Allporta, ludzie z dobrym wglądem w siebie posiadają poczucie humoru. Jest to poczucie humoru polegające na umiejętności dostrzeżenia w sobie śmiesznych stron. Człowiek niedojrzały, podobnie jak dziecko, nie potrafi śmiać się z siebie.
Ważnym elementem zdrowej osobowości jest wypracowany własny światopogląd. Pisząc o światopoglądzie ma Allport na myśli głównie wypracowanie przez człowieka własnej hierarchii wartości.
Wbudowane w siebie skale wartości służą jako czynnik integrujący, scalający, jednoczący funkcjonowanie osobowości. Jest to jednocześnie czynnik ukierunkowujący główny strumień aktywności człowieka, tak że staje się ona nastawiona na realizowanie uznanych za główne wartości, np. wartości estetycznych, ekonomicznych, społecznych, politycznych, władzy, nauki itp. (Allport, 1949, s. 217 – 231). Popularna i często cytowana jest eklektyczna, wzorowana na różnych autorach koncepcja „optymalnie funkcjonującej osobowości” Maslowa.
Leave a reply