Murray dzieli wyodrębnione przez siebie potrzeby psychiczne na jawne i ukryte. Potrzeby jawne to takie, które przejawiają się w jawnym, zewnętrznym działaniu jednostki, zazwyczaj w reakcjach werbalnych, motorycznych i emocjonalnych. Potrzeby jawne przejawiają się w codziennym zachowaniu jednostki, które można obserwować, i nadają ton głównej aktywności życiowej. Możemy więc obserwować reakcje potrzeby wyczynu w życiu zawodowym lub reakcje agresywności w życiu rodzinnym czy w kontaktach na terenie pracy. Niekiedy silna potrzeba psychiczna znajduje sobie główny kanał w aktywności zawodowej człowieka, jak np. potrzeba ekshibicjonizmu w zawodzie aktora, piosenkarki, potrzeba wyczynu i agresywności w jakimś zawodowo uprawianym sporcie, np. boksie, zapasach.
Nie każda jednak potrzeba psychiczna może z tych czy innych względów rozładowywać się w zachowaniu jawnym, w głównym nurcie aktywności życiowej. Począwszy od najmłodszych lat życia rodzice wychowujący dziecko uczą je otamowywać swoje potrzeby, wyrażać je w określony sposób i w określonych kanałach. Czynnikami blokującymi ekspresje potrzeb psychicznych jednostki mogą być określone zakazy i nakazy rodziców, sankcje i inne naciski kulturowe, na jakie jest narażona jednostka, np. wymagania szkoły, kolegów, organizacji młodzieżowych. Czynnikiem sterującym ekspresjami potrzeb może być określona struktura obrazu siebie i to, co psychoanalitycy nazywają Superego, a co w pewnym sensie można określić jako sumienie.
Murray pisze, że takie otamowane, ukryte, stłumione, wyparte potrzeby psychiczne dążą również do ekspresji, wywierają wpływ na zachowanie jednostki, ale w sposób zakamuflowany. Przejawiają się w postaci gry wyobraźni, w marzeniach na jawie, w zabawie, w twórczości artystycznej, w określonych planach i pragnieniach robienia czegoś, które nie realizują się w codziennym życiu. Potrzeby te przejawiają się także w zainteresowaniach, w spontanicznych reakcjach mimowolnej uwagi. Dochodzą one do głosu w zachowaniu jednostki, kiedy nie kontroluje ona siebie zbyt silnie, np. kiedy jest pobudzona, zmęczona, kiedy działają na nią bodźce wieloznaczne, np. wieloznaczne działanie innych ludzi, wieloznaczne bodźce działające na percepcję.
Leave a reply