Wyniki obiektywnych pomiarów rozluźnienia mięśni

Wrażenia ciężkości GENERALIZUJĄ się, rozprzestrzeniają w miarę przedłużania się treningów na inne okolice ciała i wreszcie na całe ciało. Wtedy ćwiczący odczuwa całe ciało jako „ciężkie”. Wrażenia te są podobne do tych, jakie odczuwa się tuż przed zaśnięciem.

Przy ćwiczeniach odczuwania wrażeń ciężkości trzeba sobie zdać sprawę z tego, że ćwiczący może SUBIEKTYWNIE odczuwać wrażenia ciężkości swego ciała, co łączy się z odprężeniem, a odczuciu temu nie musi towarzyszyć silne obiektywne, tj. mierzone np. za pomocą specjalnych czujników, ciążenie części ciała i obiektywnie mierzone rozluźnienie mięśni. Na ogół jednak istnieje korelacja między subiektywnym wrażeniem ciężkości, któremu towarzyszy odprężenie mięśni, a obiektywnym rozluźnieniem mięśni

Schultz podaje wyniki obiektywnych pomiarów rozluźnienia mięśni, powstałego w wyniku stosowania ćwiczeń rozluźniających. Rozluźnienie mięśni można obiektywnie zmierzyć za pomocą mierzenia wielkości odruchów. Przy rozluźnieniach mięśni amplituda odruchu zmniejsza się.

Formuły autosugestii powtarzane w czasie uczenia się odprężania mięśni (odczuwania ciężkości ciała) mogą być wypowiadane w „myśli”, mogą im też towarzyszyć wyobrażenia wzrokowe. Ważne jest, aby być biernym podczas powtarzania sugestii, aby cierpliwie, biernie czekać, aż organizm „przestawi się” i zacznie produkować wrażenia ciężkości (Schultz, 1960, s. 22 – 23, 231 – 232).

Z większości protokołów przytaczanych przez Schultza w jego książce o treningu autogennym wynika, że wrażenie ciężkości pojawia się już w kilku pierwszych próbach. Na początku wrażeniom tym może towarzyszyć pulsowanie w końcach palców, a po treningu ćwiczący z reguły przeżywa wrażenie ciężkości i odprężenia.

U przeciętnych ludzi ćwiczenie przestrajania pracy organizmu nie napotyka na specjalne trudności. Większa lub mniejsza łatwość uzyski wania stanu rozluźnienia mięśni zależy od dokładności ćwiczenia, a także od typu umięśnienia.

Schultz opiera się na terminologii Kretschmera i wyróżnia umięśnienie typu pykniczno-atletycznego i typu leptosomicznego. To ostatnie odznacza się mniejszym napięciem tonusu mięśniowego i łatwiej jest w tym przypadku uzyskiwać odprężenie (Schultz, 1960, s. 29 – 30).

Uczenie się odczuwania i wywoływania wrażenia ciepła płynąeego z organizmu

Kiedy ćwiczący opanuje umiejętność szybkiego przestawienia swego organizmu na produkowane wrażenia ciężaru i kiedy odczuwa się, że całe ciało „jest ciężkie”, przychodzi kolej na uczenie się wywoływania w organizmie wrażeń ciepła.

Odbywa się to przez stosowanie autosugestii, podobnie jak w poprzednich ćwiczeniach. Kiedy ćwiczący odczuwa całe ciało jako „ciężkie”, powtarza „prawa ręka jest zupełnie ciepła” lub „prawa ręka jest ciepła”. Ćwiczący powtarza sugestie dla każdej ręki po 6 razy. Po 6 powtórzeniach wypowiada jedną sugestię „jestem spokojny(a)”, następnie wypowiada znów 6 razy „lewa ręka jest ciepła” i znów raz „jestem zupełnie spokojny(a)”.

Po sugestiach dotyczących rąk, ćwiczący wypowiada sugestie dotyczące ciepła nóg 6 razy: „prawa noga jest ciepła”, następnie raz „jestem zupełnie spokojny(a)” i znów 6 razy: „lewa. noga jest ciepła”, potem znów raz „jestem zupełnie spokojny(a)”.

Ćwiczenia odczuwania wrażenia ciężkości powodowały rozluźnienie mięśni. Ćwiczenia w wyzwalaniu wrażenia ciepła w swoim organizmie powodują ROZLUŹNIENIE NAPIĘCIA NACZYN KRWIONOŚNYCH. W „ogrzanych” za pomocą zabiegów treningu autogennego partiach ciała następuje rozluźnienie napięcia naczyń krwionośnych. Przyczynia się to do dalszego, obok spowodowanego poprzednimi ćwiczeniami, odprężenia organizmu i wewnętrznego uspokojenia.

Uzyskiwanie silniejszego lub słabszego rozluźnienia naczyń krwionośnych zależy, zdaniem Schultza, od typu budowy anatomicznej. Wylicza on 5 typów funkcjonowania naczyń krwionośnych zdeterminowanych budową ciała i działaniem układów hormonalnych organizmu.