Reakcjami eksplozywnymi, wybuchowymi nazywa Kretschmer prymitywne reakcje emocjonalne, słowne, motoryczne i autonomiczne, występujące w gwałtownej formie natychmiast po zadziałaniu bodźca.
Bodziec działa tu tak, jakby „przebijał” wyższe warstwy osobowości, albo działał bezpośrednio na aparat emocjonalno-motoryczny z pominięciem osobowości. Przykładami reakcji eksplozywnych, w których silne prymitywne efekty wyładowują się w sposób elementarny bez powściągu, jest na przykład bunt więzienny. Są to reakcje wściekłości, agresywnego lżenia, wymyślania, niszczenia przedmiotów.
Reakcje – czynności krótkiego spięcia są prymitywnymi reakcjami emocjonalno-motorycznymi, polegającymi m. in. – jak pisze Kretschmer – na przekształcaniu się impulsów uczuciowych w reakcje motoryczne z ominięciem osobowości działającego. Są to reakcje osobowości z pominięciem ośrodka sterującego osobowością.
Typowymi przykładami takich reakcji są próby samobójcze młodzieży jako reakcje na nieszczęśliwą miłość czy niepowodzenie w nauce szkolnej. Reakcje gwałtownej wściekłości. Dokonywanie na kimś gwałtu.
Innym przykładem – niezdolność oparcia się przelotnemu impulsowi, kiedy człowiek robi coś zupełnie nieprzystającego do jego osobowości. Jeszcze innym przykładem są kradzieże popełniane przez zamożne kobiety w domach towarowych. Kradzieże jedwabiu lub aksamitu tłumaczy Kretschmer tym, że dotyk jedwabiu lub aksamitu jest w jakiś sposób skojarzony u tych kobiet z przeżyciami seksualnymi i potajemna kradzież tych rzeczy może dostarczyć kobietom dużej podniety seksualnej (Kretschmer, 1958, s. 255 – 258).
Leave a reply