POTRZEBA KOMPENSACJI

Jest to tendencja do przezwyciężania własnych niepowodzeń, do zmazywania upokorzeń przez podejmowanie jakiegoś działania, przezwyciężanie własnych słabości, pokonywanie przeszkód i trudności.

Cechują ją uczucia wstydu przeżywanego po jakimś niepowodzeniu i determinacji do przezwyciężania go. Zapał i duma. Wyrażają ją postawy zdecydowania, niepoddawania się zniechęceniu, uporu, ryzykanctwa i zawziętości.

Przejawia się w czynnościach zmierzających do pokonywania przeszkód i trudności w celu utrzymywania szacunku dla siebie na wysokim poziomie. Potrzebę tę wyzwalają stojące przed człowiekiem przeszkody i przeżywane frustracje poprzednich niepowodzeń.

Potrzeba kompensacji tworzy fuzje z potrzebami wyczynu, agresywności, autonomii, usprawiedliwiania sie. seksualna iM n r r a v 1QS3 Dla potrzeby usprawiedliwiania siebie są charakterystyczne uczucia: poczucie winy, niższości, niepokój, oburzenie na siebie.

Wywołują ją naciski agresywności, np. oskarżenie, kara, nagana. W codziennym życiu potrzeba usprawiedliwiania siebie wyraża się w niepozwalaniu na wtrącanie się w swoje prywatne sprawy, nieprzy- znawaniu się do winy, w bronieniu swoich postaw uczuciowych, w intensywnym zbijaniu cudzych argumentów, jeżeli dotyczą one charakterystyki danej osoby.

Skierowana do wewnątrz wyraża się w niedopuszczaniu do uświadamiania sobie własnych niepowodzeń, w gwałtownym zaprzeczaniu swojej winie, niższości czy słabości, pomniejszaniu swoich wykroczeń. Zazwyczaj potrzeba ta łączy się z potrzebą bezpieczeństwa (M u r – r a y, 1953, s. 194 – 195).