Jacobson nazywa ludźmi nerwowymi takich, którzy mają nerwy nadmiernie aktywne, to jest takie, w których pojawiają się fale elektryczne częściej niż u innych ludzi, uważanych za „nienerwowych”.
Ludzie nerwowi podobnie jak ludzie nadmiernie zmęczeni nie mogą odprężyć swoich mięśni, przez co pozostają w stanie napięcia z powodu zbyt wielkiego spoczynkowego napięcia ich mięśni, powstałego jako skutek nieustannego, niecelowego napięcia różnych grup mięśni.
Relaksacja poprawia funkcjonowanie żołądka, jelit, trzewi. Nadmierna aktywność nerwów trzewnych pobudza do działania centralny układ nerwowy. Ten z kolei pobudza do zwiększonej aktywności mięśnie trzew- ne. Powstaje błędne koło, które może przerwać tylko wygaszenie napięcia jednego z tych systemów. Zmniejszając za pomocą praktyk relaksacji napięcie mięśni trzewnych, zmniejszamy przez to ich nadmierną aktywność, co z kolei powoduje, że nie pobudzają one centralnego układu nerwowego, a ten nie pobudza dodatkowo aktywności mięśni trzewnych.
Nadmierne napięcie mięśni trzewnych powoduje kurcze, reakcje spastyczne grup mięśni sterujących pracą np. jelita grubego, żołądka, jelit. Tu mają między innymi swoje źródła zatwardzenia, biegunki, zapalenie jelita grubego (Jacobson, 1948, s. 32 – 59).
Rozumowanie Jacobsona dotyczące dobroczynnego działania relaksu jest następujące: nadmierna aktywność nerwowa powoduje nadmierne napięcia różnych grup mięśniowych, zwłaszcza grup mięśni trzewnych, mięśni wewnątrz klatki piersiowej, tych, które pozostają poza naszą świadomą kontrolą. Ze stanami nadmiernej aktywności nerwowej i nadmiernymi napięciami mięśni związane są reakcje emocjonalne, jak np. pobudliwość, złość, lęk, poirytowanie. Jeżeli zmniejszamy drogą ćwiczeń relaksacji napięcie mięśniowe, zmniejszamy tym samym nadmierną aktywność nerwową, a co za tym idzie i emocje towarzyszące czy będące wyrazem tej aktywności fizjologicznej organizmu. W ten sposób znajdujemy drogę do łagodzenia, przeciwdziałania, pozbywania się uczuć negatywnych (Jacobson, 1948, s. 148 – 149).
Stany lękowe powodują napięcie różnych grup mięśni trzewnych i innych
Za pomocą ćwiczeń relaksacji możemy też wpływać na działalność naszej wyobraźni i procesów myślenia. Praktyka życiowa i eksperymenty w laboratorium psychologii klinicznej Uniwersytetu Chicagowskiego wykazały, że napięcie określonych grup mięśni towarzyszy wyobrażaniu sobie określonych dźwięków, słów, a także wyobrażaniu sobie określonych ruchów i działań. Z wyobrażeniem ruchów, słów są związane specyficzne ruchy krtani, gałek ocznych. Rozluźniając mięśnie krtani, gałek ocznych możemy powściągać pracę wyobraźni, wyciszać aktywność wewnętrzną, uzyskiwać wewnętrzny spokój.
Osoby ze zmniejszonym poczuciem bezpieczeństwa np. wyobrażają sobie swoje „nieszczęścia”. To wyobrażenie powoduje dodatkowo napięcie różnych grup mięśni i zwiększa napięcie lękowe. Stany lękowe powodują napięcie różnych grup mięśni trzewnych i innych. Obserwując, które grupy mięśni trzewnych są szczególnie napięte, np. mięśnie żołądka, jelit, głowy, krtani, rąk, w stanach lękowych poddajemy te grupy mięśni szczególnie troskliwej relaksacji i w ten sposób przeciwdziałamy stanom lękowym. Przeciwdziałamy stanom lękowym także i wtedy, kiedy wprowadzamy w stan relaksu całe ciało, bo w ten sposób również te mięśnie, których napięcie jest związane z pojawieniem się czy ekspresją stanów lękowych, ulegają rozluźnieniu.
Jacobson badał napięcie mięśni u różnych grup pacjentów wyobrażających sobie różne groźne sytuacje. Zawsze stwierdzał zwiększone napięcie różnych grup mięśni. Badał także samopoczucie i aktualne przeżycia tych samych osób po nauczeniu się rozluźniania mięśni i stwierdził, że żadna z tych osób po uzyskaniu stanu głębokiej relaksacji nie odczuwała stanów lękowych ani innych przykrych uczuć.
Leave a reply