Traktowanie sytuacji stressowych jako uszkadzających lub urazowych

Podobne sugestie nasuwa praca, której autorzy (E. S. Paykel, B. A. Prusoff i E. H. Uhlenhuth, 1971) zajęli się konstrukcją, i zastosowaniem „skali wydarzeń życiowych”. Badanych proszono o określenie w jakim stopniu (w punktach od 0 do 20) każde z tych wydarzeń (których pełna lista obejmuje 61) jest wydarzeniem wytrącającym z równowagi, denerwującym. Zwraca uwagę, że określenie „stress” odnoszone jest głównie do wydarzeń uznanych za wyraźnie niekorzystne lub traumatyżujące (catastrophic gvents).

Traktowanie sytuacji stressowych jako uszkadzających lub urazowych, bądź „przede wszystkim” jako takich, znajduje też wyraz w definicji stressu przyjętej przez E. Rosena i I. Gregory’ego. Autorzy ci określają stress jako „zewnętrzne lub wewnętrzne czyn- niki bodźcowe uszkadzające lub powodujące deprywację” i stwierdzają, że stressem może być zarówno uraz emocjonalny (emotional trauma), emocjonalna deprywacja, jak i czynnik biologiczny, natomiast „narażenie na bodźce stressowe wywołuje reakcję stressową, która jest ciężkim zaburzeniem równowagi i regulacji funkcjonowania” (1965, s. 104). Wydaje się jednak, że zwłaszcza Cofer i Appley szczególnie dobitnie określili sytuację stressową jako skrajnie zagrażającą i powodującą destrukcję działania. Badacze ci stoją na stanowisku, że niezaspokojenie dążeń nie prowadzi jeszcze do wystąpienia stressu. Stress, ich zdaniem, nie pojawia się i wówczas gdy jednostka nie tylko spostrzega sytuację jako zagrażającą, gdy wyczerpała wszystkie możliwości zachowań zaradczych i doznaje lęku, oraz przeszła do działań zorientowanych na zadanie ku działaniom ochronnym – ale dopiero wtedy zostaje osiągnięty próg stressu, gdy „…obserwujemy ustanie wszelkich zachowań zorientowanych na zadanie i wyłączną koncentrację organizmu na ochronie ego”, co prowadzi do dalszego nasilenia reakcji samoobronnych w postaci, jak się przypuszcza, rozpaczy lub paniki. Następny etap to wyczerpanie z charakteryzującym je poczuciem bezradności lub braku nadziei (op. cit., s. 378). Zbliżoną charakterystykę sytuacji stressowej i zachowania człowieka w stanie stressu podaje, z psychologów polskich, S. Gerstmann.