Neurotyczna potrzeba dążenia do perfekcji

Potrzeba ta wyraża się w zmuszaniu się do perfekcji w tym, co człowiek robi, w oskarżaniu siebie za niedoskonałe robienie czegoś, w oskarżaniu za skazy, rysy, które psują doskonały obraz siebie i swojego działania. ,

Charakterystyczne dla tej potrzeby jest poczucie wyższości nad innymi z tego powodu, że w jakiejś dziedzinie doszliśmy do perfekcji, a także lęki przed znalezieniem skaz na sobie, swoich słabych stron i przed popełnianiem błędów. Również lęki przed krytyką i wyrzutami ze strony innych (Horney, 1944, s. 53 – 60).

Potrzeby neurotyczne wyodrębnione przez Horney nie „przystają” dobrze do potrzeb wyodrębnionych przez Murraya. Niemniej możemy podjąć próbę „dopasowani.” tych dwu opisów. Porównując te dwie klasyfikacje można z pewnym prawdopodobieństwem przyjąć, że niedojrzałymi formami potrzeby STOWARZYSZANIA jest neurotyczna potrzeba uczucia i szukania przywiązania oraz neurotyczna potrzeba znalezienia partnera.

Neurotyczną potrzebę ograniczania swego życia do wąskiego kręgu spraw można uznać za niedojrzałą formę potrzeby DEGRADACJI. Neurotyczne potrzeby znaczenia i mocy, ambicji, społecznego uznania i prestiżu, dążenia do perfekcji możemy potraktować jako niedojrzałe formy potrzeby DOMINOWANIA i potrzeby WYCZYNU.

Neurotyczna potrzeba wyzyskiwania i eksploatowania innych byłaby infantylną formą potrzeby AGRESYWNOŚCI. Neurotyczna potrzeba wzbudzania uznania i podziwu własną osobą mogłaby być uznana za infantylną formę potrzeby EKSHIBICJONIZMU, a neurotyczna potrzeba wystarczania samemu sobie – za niedojrzałą postać potrzeb IZOLACJI i AUTONOMII.

Kończąc rozdział dotyczący rozpoznawania ekspresji i działania potrzeb psychicznych człowieka zamieszczamy jeszcze prostą, opracowaną przez Steina metodę umożliwiającą ocenę siły 22 potrzeb psychicznych.

Arkusz ten zawiera krótkie opisy różnych ludzkich skłonności, potrzeb, dążeń i upodobań. Zadaniem Twoim jest stwierdzenie, w jakim stopniu są one dla Ciebie charakterystyczne. Oceny swoje będziesz wyrażał liczbowo w skali od 1 do 7.

Przeczytaj uważnie wszystkie opisy zwracając uwagę, w jakim stopniu odnoszą się do Ciebie, i dla ułatwienia sobie pracy stawiaj przy nich od razu plusy i minusy, a następnie przeczytaj uważnie jeszcze raz opis po opisie i oceniaj każdy przez otoczenie kółkiem właściwej liczby na marginesie, korzystając z podanej niżej skali:

– 7 doskonale mnie określa

– 6 dobrze mnie określa

– 5 raczej jestem taki

– 4 trudno mi zdecydować, czy jestem taki, czy nie

– 3 raczej nie jestem taki

– 2 wyraźnie mnie nie dotyczy

– 1 ani trochę nie odnosi się do mnie

Neurotyczna potrzeba dążenia do perfekcji – kontynuacja

Nie zastanawiaj się zbyt długo i nie analizuj każdego określenia, a jeśli w niektórych opisach pewne szczegóły będą się do ciebie odnosić, inne zaś nie, kieruj się pierwszym ogólnym wrażeniem. Uważaj, aby nie opuścić żadnego opisu.

– 1. Dokonują trudnych rzeczy. Usiłują pokonywać przeszkody i osiągnąć bardzo ambitne cele. Współzawodniczę z innymi i staram się ich przewyższać. Jestem ambitny i dążą do czegoś. 1

– 2. Pragną wiedzy, dążą do zaspokojenia ciekawości.

Lubię badać i zadawać pytania. Chcę wiedzieć i rozumieć świat i ludzi. Interesują mnie związki między zdarzeniami, fakty i teorie. 1

– 3. Lubię tworzyć coś nowego, chciałbym być twórczy i oryginalny w nauce lub sztuce. Cieszy mnie wymyślanie nowych metod i wysuwanie nowych wyjaśnień, znajdowanie nowych form wyrazu i tworzenie pięknych rzeczy. 1

– 4. Unikam sytuacji, w których mógłbym być potępio ny za swoje postępowanie lub w których mógłbym stracić ludzką sympaitę. Jestem lękliwy i zahamowany, boję się, aby kogoś nie urazić. Staram się być nieszkodliwy. Martwię się, co o mnie ludzie sądzą. 1

– 5. Unikam bólu, zranienia się i choroby. Trzymam się z dala od niebezpiecznych sytuacji. Jestem ostrożny i wolę omijać sytuacje, w których mogłoby mi się coś stać. 1

– 6. Unikam sytuacji, które mogą być dla mnie upoka rzające lub kłopotliwe. Jestem skłonny unikać działania, ponieważ boję się niepowodzenia. Gdy mam przeżyć lub przeżywam coś nieprzyjemnego, ogarnia mnie zakłopotanie i zdenerwowanie. Potem czuję się zawstydzony i upokorzony. 1

– 7. Lubię być z ludźmi i współpracować z nimi. Staram się być miły dla ludzi i pozyskiwać sobie sympatię tych, których lubię. Lubię towarzystwo przyjaciół i jestem wobec nich lojalny. Lubię ludzi i mam do nich zaufanie. 1

– 8. Podziwiam i popieram ludzi, którzy nade mną górują. Uważam, że powinienem podporządkować się woli swoich zwierzchników. Stosuję się do zwyczajów. Jestem usłużny. Podziwiam, szanuję i uwielbiam innych. 1

– 9. Jestem życzliwy. Lubię pomagać potrzebującym pomocy. Jestem skłonny popierać, bronić, pocieszać innych. Unikam robienia innym przykrości. 1

– 10. Lubię robić porządek. Jest dla mnie rzeczą bardzo ważną być schludnym, czystym, porządnym i ścisłym. Lubię wprowadzać ład i organizować. 1

– 11. Robię wiele rzeczy dla przyjemności i bez żadnego określonego celu. Lubię się bawić i odprężać, śmiać się i żartować. Jestem beztroski, lekkomyślny i wesoły. 1

– 12. Poszukuję wrażeń zmysłowych i rozkoszuję się nimi. Uważam je za piękne i przyjemne. Mam i lubię przeżycia estetyczne. 1

– 13. Lubię nawiązywać stosunki z osobami innej płci.

Nie boję się swych pragnień seksualnych. Lubię przeżywać miłość i odczuwać pociąg do osób innej płci. 1

– 14. Pociągają mnie ludzie, którzy mają do mnie sympatię. Potrzebuję ludzi, którzy mogą mi dawać rady, kierować mną i w których mam uczuciowe oparcie. Szukam u innych uczucia i czułości. 1

– 15. Sprzeciwiam się przymusowi i ograniczeniom. Uni kam lub wycofuję się z zajęć, w których inni usiłują mną rządzić. Jestem niezależny i robię to, co chcę. Przeciwstawiam się konwencjom. 1

– 16. Lubię samotność i odosobnienie. Czuję się najle piej, gdy jestem sam. Nie odczuwam na ogół potrzeby towarzystwa ludzi. Jestem bardzo krytyczny i wybredny w wyborze przyjaciół. Trzymam się z dala od ludzi, których nie lubię. Dla tych, nad którymi góruję, jestem obojętny, unikam ich lub nie uznaję. Jestem skłonny być snobem, ludzie mnie nudzą i mam ich dosyć. 1

– 17. Przełamuję opór siłą. Walczę i atakuję. W tym, co mówię, pomniejszam, ganię i ośmieszam innych. Lubię dyskutować. Jestem surowy dla innych. 1

– 18. Panuję nad swoim otoczeniem. Mam wpływ na innych. Jestem mocny, władczy, kategoryczny i autorytatywny. Jestem pewny siebie w stosunkach z innymi. 1

– 19. Staram się wywrzeć na innych wrażenie, być wi dzianym, słyszanym i podziwianym. Lubię zwracać na siebie uwagę, fascynować, zachwycać i zabawiać innych. 1

– 20. Biernie ulegam zewnętrznym siłom. Pozwalam się krzywdzić, przyjmuję naganę, krytykę i karę. Poddaję się, godzę się z losem. Przyznaję się do wad, błędów, wykroczeń i klęsk. Przyjmuję na siebie winę. 1

– 21. Jeśli mi się coś nie uda, próbuję jeszcze raz. Prze zwyciężam swe słabe strony i tłumię swe obawy. Robię pewne rzeczy, aby pokazać, że je potrafię zrobić. Jestem zdecydowany. Mam dużo szacunku dla samego siebie. 1

– 22. Bronię się przed krytyką, naganą i atakiem. Ukry wam lub usprawiedliwiam swe pomyłki i niepowodzenia. Nie chcę przyznawać się do swych słabych stron. 1