Category Medycyna

Kompensacja może dotyczyć różnych właściwości osobowości: własnej męskości, zdrowia, siły, sprawności. Częstym współczesnym przejawem kompensacji własnej „męskości” jest noszenie przez młodych mężczyzn strojów stylizowanych na wojskowe lub robocze: grubych butów, drelichów, flanelowych koszul.

Funkcjonowanie potrzeb psychicznych człowieka przebiega, zdaniem Murraya, w ten sposób, że przy normalnym biegu zdarzeń większość tendencji potrzeb znajduje sobie ujście jawne w zewnętrznym działaniu, a tylko niektóre formy ekspresji potrzeby zostają otamowane, stłumione, wyparte i przejawiają się jako „potrzeby ukryte”.

WYPIERANIE. Laughlin określa wypieranie jako automatyczny, pozbawiony świadomego wysiłku proces usuwania do nieświadomości myśli, impulsów, uczuć, które nie są świadomie tolerowane i wydają się odrażające (Laughlin, 1963, s. 29).

Uczenie się reagowania zwanego mechanizmami obronnymi występuje od pierwszych tygodni życia dziecka. Występuje w sytuacjach, gdzie działają sprzeczne naciski lub tendencje. Sprzeczne naciski lub tendencje są najczęściej takie, że jedna z nich reprezentuje jakąś silną potrzebę niezgodną z obowiązującymi w danej kulturze normami, zwyczajami lub taką, za której przejawianie spotykały przykrości i kary, np. ból, lęk, deprywacja, pozbawienie. Może to być np. agresywność w postaci bicia i szarpania matki, ekshibicjonizm w postaci obnażania organów seksualnych, dominowanie w postaci zabierania zabawek rodzeństwu, zachowania seksualne w postaci dziecięcych masturbacji.

Człowiek dojrzały, pisze Maslow, ujawnia poczucie bezpieczeństwa, czuje się członkiem wspólnoty, w której żyje, i jest przekonany, że gru pa, w której żyje, akceptuje jego osobowość i działanie.

Laughlin określa inwersję jako psychiczny mechanizm operujący poza świadomością, polegający na tym, że pewne pragnienia, popędy, uczucia, myśli, które zostały wyparte ze świadomości jako nie do przyjęcia dla jednostki, powracają znów do świadomości i mogą być wyrażone oraz rozładowane, ale w zachowaniach WPROST PRZECIWNYCH do tych, w jakich mogły się pierwotnie przejawiać (Laughlin, 1963, s. 169).

ZWLEKANIE, ODRACZANIE DZIAŁANIA jako mechanizm obronny. Mechanizm ten działa głównie jako odwlekanie zdawania sobie sprawy z określonych uczuć i emocji, które człowiek przeżywa. Dzięki zwlekaniu dany jest czas na to, aby się z uczuciem czy sytuacją oswoić i nie przeżywać jej z dużym napięciem.

Jeżeli kary, jakie stosuje matka wobec dziecka za jego spontaniczne impulsy reagowania, są częste i silne, dziecko zaczyna odczuwać LĘK, kiedy takie impulsy się pojawiają. Kiedy jednak działa silny lęk, a jednocześnie działają nadal silne impulsy do wykonywania określonych reakcji, dziecko UCZY się kompromisowych sposobów reagowania. Kompromisowych, to jest takich, żeby rozładować działające z wewnątrz naciski, a jednocześnie nie doznawać lęku. Przypuśćmy, że dziecko odczuwa silne pragnienie ssania, ale matka odstawia je gwałtownie od piersi. Wyraża dezaprobatę mimiką, głosem, gestykulacją, odchodzi gwałtownie od dziecka. Zachowanie takie wzbudza w dziecku lęk i dziecko próbuje temu jakoś zaradzić, uczy się jakiejś techniki kompromisowego rozładowania pragnienia ssania i unikania przykrości niemożności ssania. Ma tutaj kilka dróg do wyboru.

KOMPENSACJA jest według Laughlina mechanizmem obronnym, działającym bez udziału świadomości, polegającym na tym, że człowiek pragnie WYRÓWNAĆ defekty i braki, jakie posiada lub jakie wydaje się mu, że posiada, w jakiejś innej formie własnej aktywności (L a u – – ghlin, 1963, s. 198).

Powtarzanie sylaby HUM może zaczynać się już w końcowej fazie wydechu, zwłaszcza u osób niewprawnych, które nie umieją dłużej wydychać powietrza. Większość ludzi zachodniej cywilizacji oddycha w ten sposób, że akcentuje silnie wdech, a za mało uwagi przywiązuje do wydechu. Wydech z reguły trwa za krótko i dlatego płuca są źle opróżniane ze zużytego powietrza.

W sytuacjach takich jednostka używa mechanizmów obronnych do „obrony” siebie przed lękiem, dezaprobatą innych lub dezaprobatą we własnych oczach w wypadku działań niezgodnych z obrazem siebie. Stąd nazwa tych mechanizmów „obronne”.

Na organizację zwaną osobowością składa się wiele różnych cech. Możemy powiedzieć, że osobowość składa się z cech temperamentu, charakteru, z cech zwanych postawami, popędami i potrzebami psychicznymi, uzdolnieniami, nawykami, właściwościami obrazu siebie, emocjami. uczuciami, właściwościami woli, mechanizmami obronnymi, witalizmem, energią, zainteresowaniami.

Opór przejawia się w ten sposób, że osoba ćwicząca bądź nie czuje mimo systematycznego powtarzania ćwiczeń wrażeń ciężkości czy ciepła lub odczuwa wrażenia inne, np. zamiast wrażenia ciężkości wrażenia zimna.