Category Medycyna

LNSH, zdarzające się u ludzi zdrowych, bywają wywołane różnymi przyczynami. Jedną z nich są posiłki, na które składają się głównie węglowodany łatwo wchłaniające się, a więc słodycze, silnie osłodzona herbata, konfitury. Po ich spożyciu następuje szybki (zwykle w przeciągu 30-40 minut) wzrost poziomu cukru we krwi, co nie daje zresztą żadnych uchwytnych objawów. Natomiast dochodzi z kolei, po osiągnięciu wartości wysokich – co na wykresie ilustrującym zachowanie się cukru we krwi nazywane bywa „szczytem krzywej” – do spadku zawartości cukru we krwi. Jest to reakcja w pełni prawidłowa, tyle że u niektórych osób spadek ten jest stosunkowo znaczny, zbyt głęboki, tak że poziom cukru może wynieść zaledwie ok. 60 mg°/o. I wtedy właśnie występują objawy charakterystyczne dla hipoglikemii. Czasem stany niedocukrzenia pojawiają się w przypadku długiego pozostawania na czczo, długiego – gdyż u ludzi zdrowych skłonnych do lekkich stanów hipoglikemicznych, poziom cukru we krwi rano, po przebudzeniu się, jest z reguły prawidłowy. Dopiero powstrzymanie się od posiłku przez godzinę, a zwłaszcza przez kilka godzin, doprowadza nieraz do hipoglikemii.

Novum hipotezy Reykowskiego nie polega oczywiście na dostrzeżeniu z jednej strony roli potrzeb osobistych, a z drugiej – gotowości do podejmowania działań korzystnych ze względu na cele pozaosobiste, i tego Reykowski czytelnikowi nie sugeruje. Już chociażby psychologia indywidualna A, Adlera wyodrębniła i opisała szczegółowo dwa nurty ludzkiego działania. Jeden, który nieodmiennie, a często ten tylko, bywa łączony z psychologią Adlera, tj. dążenie do znaczenia, ugruntowania swej pozycji, zyskania dominacji różnie przejawianej, ale zawsze stanowiącej źródło poczucia siły. Dobrze jednak wiadomo (A. Adler, 1948: E. Markinówna, 1947), że teoria i praktyka wychowawcza psychologii indywidualnej silnie akcentowała cele korzystne społecznie. Człowiek nie powinien czuć się słaby i zagubiony wśród silniejszych, powinien natomiast czerpać zasłużoną satysfakcję z działań społecznie wartościowych. I dlatego oddziaływania wychowawcze nie mogą ograniczać się do dodawania odwagi i umiejętnego stopniowania trudności, ale muszą nieść określone, społecznie wartościowe cele. Działania ukierunkowane na cele społecznie korzystne są właśnie wyrazem tego drugiego nurtu: wokół niego skupiają się inne, podporządkowane mu dążenia. Adler silnie akcentował potrzebę pogłębienia więzi uczuciowej z celami akceptowanymi społecznie. Było to zgodne z jego poglądem, że o prawidłowym rozwoju psychicznym jednostki decyduje przewaga uczuć społecznych nad tendencją do egoistycznej dominacji. (Por. również uwagi o potrzebach samourzeczywistnienia podane na s. 219).

Wyprowadzając pojęcie autopsychoterapii z pojęcia psychoterapii, możemy określić autopsychoterapię jako ŚWIADOME I CELOWE STOSOWANIE OKREŚLONYCH ŚRODKÓW PSYCHICZNYCH WOBEC SAMEGO SIEBIE W CELU WYWOŁANIA WE WŁASNEJ OSOBOWOŚCI OKREŚLONYCH POZYTYWNYCH ZMIAN.

Obraz neurastenii zmienia się stopniowo. Niepokój, przejawiający się dotąd m. in. w podejmowaniu coraz to nowych działań porzucanych z irytacją w chwili pierwszego niepowodzenia lub trudności, zmniejsza się nieco. Zaczyna dominować znużenie. Chory jest w dzień senny, a wieczorem długo nie może zasnąć. Rano, jeszcze przed rozpoczęciem pracy, czuje się już zmęczony i słaby. Dzień wita z lękiem czy da sobie radę, czy podoła najprostszym obowiązkom. Przygnębienie, poczucie własnej niewydolności i lękowe napięcie nie opuszczają chorego. Jeżeli uczy się, to z trudem „nic do głowy mu nie wchodzi”, mimo wysiłków nie może dłużej śledzić tekstu, myśli rozpraszają się. Zwykłe w nerwicach zaburzenia wegetatywne coraz wyraźniej dają znać o sobie. Występuje np.: bicie serca, bóle i zawroty głowy, drżenie rąk. Dolegliwości te, które czasem występowały i dawniej nie budząc żadnych obaw, teraz chory przyjmuje z narastającym niepokojem o swoje zdrowie: „Pewno przyplątała mi się jeszcze jakaś choroba serca…”

Usiądź w cichym pomieszczeniu, gdzie nikt nie przeszkadza. Wprowadź się w stan możliwie pełnego relaksu. Pozostań w tym stanie od 5 do 15 min. Wyobraź sobie widok palców swojej ręki oddalonych od siebie na daleki dystans. Palce dłoni leżącej poziomo. Zwróć uwagę na wrażenie napięcia w gałkach oczu towarzyszących temu wyobrażeniu. Odprężaj oczy.

Boesler i Ignatiuk skłaniają się do przypuszczenia, że bezpośrednią przyczyną błędów były mimowolne przerwy wypoczynkowe, z których piloci nie zdawali sobie sprawy, dostrzegając dopiero popełnione nieprawidłowości, a raczej ich następstwa. Spotykamy się tu więc ze zjawiskiem bliskim mikrosnom lub wręcz z nim toż samym.

RESTYTUCJA jest według Laughlina mechanizmem obronnym, polegającym na dawaniu odszkodowania, wyrównywaniu jakiejś osobie lub grupie osób krzywd i szkód, które jednostka rzeczywiście wyrządziła lub wydaje się jej, że wyrządziła, i czuje się za nie odpowiedzialna (Laughlin, 1963, s. 224).

Sytuacje trudne przejawiają dość daleko idącą różnorodność– na co wskazują m. in. podane poniżej przykłady – mimo to jednak posiadają pewne właściwości wspólne uzasadniające ujmowanie sytuacji trudnych jako osobnej grupy zjawisk.

Główna tendencja tej potrzeby zmierza do nawiązywania kontaktów i współpracy z innymi ludźmi, starania się o zdobywanie czyichś uczuć, bycia lojalnym przyjacielem. Cechują ją uczucia wiary i zaufania do ludzi, dobrej woli, uczuciowego angażowania się w stosunki z innymi ludźmi, miłość, sympatia, przyjaźń.

Regulacja egocentryczna przejawia się również w zakresie treści myślenia: człowiek jest zaabsorbowany swoją sytuacją aktual- ną, planami na przyszłość, nadzieją sukcesu, szukaniem skutecznych sposobów działania, obawą porażki. Są to sprawy doniosłe i drobne, ale zawsze powiązane z centralną postacią w życiu, tj. z własną osobą. Ta skrajna egocentrycznie orientacja, w miarę dojrzewania psychicznego, ulega na ogół pewnej przemianie, staje się mianowicie bardziej realistyczna i obiektywna. Ponadto, czynności ukierunkowane na otrzymanie czegoś (receptywne) zostają stopniowo i częściowo zastępowane przez działania konstruktywne i wartościowe społecznie. Wchodzą tu w grę różnego rodzaju czynności produktywne, jak uprawianie ziemi, zarządzanie, porządkowanie, uczenie innych, wznoszenie domów itp. Niektóre ż tych form działalności konstruktywnej są podejmowane ze Względu na cele osobiste, a niektóre z dwojakiej motywacji: w dążeniu do zaspokojenia potrzeb własnych i potrzeb innych.

Murray dzieli wyodrębnione przez siebie potrzeby psychiczne na jawne i ukryte. Potrzeby jawne to takie, które przejawiają się w jawnym, zewnętrznym działaniu jednostki, zazwyczaj w reakcjach werbalnych, motorycznych i emocjonalnych. Potrzeby jawne przejawiają się w codziennym zachowaniu jednostki, które można obserwować, i nadają ton głównej aktywności życiowej. Możemy więc obserwować reakcje potrzeby wyczynu w życiu zawodowym lub reakcje agresywności w życiu rodzinnym czy w kontaktach na terenie pracy. Niekiedy silna potrzeba psychiczna znajduje sobie główny kanał w aktywności zawodowej człowieka, jak np. potrzeba ekshibicjonizmu w zawodzie aktora, piosenkarki, potrzeba wyczynu i agresywności w jakimś zawodowo uprawianym sporcie, np. boksie, zapasach.

Leczenie nie należy do problematyki tej książki, tak jak i patologia w znaczeniu klinicznym. A więc również postępowanie lecznicze w przypadkach nerwic o obrazie zespołu psychohipo- glikemicznego zostało pominięte. Ponieważ jednak wśród zdrowych niektórzy wykazują pewne cechy tego zespołu, trudno nie uwzględnić postępowania zapobiegawczego. Ogólnie ujmując, należy stosować dietę obfitującą w pokarmy białkowe przy równoczesnym ograniczeniu węglowodanów łatwo wchłaniających się. Te ostatnie, zwłaszcza słodycze zawierające dużo cukru, szczególnie nie powinny być przyjmowane na czczo lub po długiej przerwie od spożycia ostatniego posiłku. Jest to o tyle ważne, że spożycie cukru powoduje szybki wzrost jego poziomu we krwi a następnie wtórną hipoglikemię, co jest zjawiskiem fizjologicznym, ale – u człowieka nadmiernie skłonnego do reagowania odczynem hipoglikemicznym na różne czynniki – niewskazanym.

Człowiek wyćwiczony w praktyce relaksacji zróżnicowanej i uprawiający relaksację zróżnicowaną na co dzień umie rozluźniać się i przez to odpoczywać w czasie wykonywania swoich codziennych zajęć.