Monthly Archives Maj 2015

Przytoczone tu przykłady orientują, jaki jest sens funkcjonalny mechanizmów obronnych. Ułatwiają one przeżycie i rozwój zwierzęciu, dziecku i człowiekowi dorosłemu w takich sytuacjach, kiedy działają jednocześnie jakieś sprzeczne tendencje w organizmie lub sprzeczne

W oparciu o te dane Jacobson proponuje dwie techniki zwalczania stanów lękowych i stanów przykrego emocjonalnego napięcia: doprowadzenie do odprężenia tych grup mięśni, które z tymi emocjami są szczególnie związane, oraz wprowadzania się, jak to już wyżej wspomniano, w stan ogólnego relaksu, obejmującego grupy mięśni całego organizmu.

Wrażenia ciężkości GENERALIZUJĄ się, rozprzestrzeniają w miarę przedłużania się treningów na inne okolice ciała i wreszcie na całe ciało. Wtedy ćwiczący odczuwa całe ciało jako „ciężkie”. Wrażenia te są podobne do tych, jakie odczuwa się tuż przed zaśnięciem.

Schultz propaguje stosowanie czterech głównych postaw ciała w czasie treningu autogennego: wykonywanie ćwiczeń w pozycji leżącej, wykonywanie ćwiczeń w pozycji półleżącej w fotelu, wykonywanie ćwiczeń w pozycji siedzącej, w tak zwanej pozycji dorożkarza, wykonywanie rozluźnienia mięśni okolicy szyi i pasa barkowego w pozycji stojącej.

INTROJEKCJA jest według Laughlina mechanizmem obronnym polegającym na tym, że człowiek WBUDOWUJE W SIEBIE lub KIERUJE NA SIEBIE uczucia, które pierwotnie były przeznaczone DLA INNYCH OSÓB. Kierowanie tych uczuć na inne osoby lub obiekty budziło lęk, obniżało własny prestiż, wobec czego zostały one wyparte i skierowane na „bezpieczniejszy teren” – na własną osobę (Laughlin, 1970, s. 182).

Blum nazywa kompleksem Edypa miłość dziecka – chłopca do matki oraz nieświadomą nienawiść do ojca. Zdaniem Bluma więź chłopca z matką w tym okresie życia jest zabarwiona nieświadomymi, silnymi pragnieniami seksualnymi. Chłopiec pragnie usunąć ojca, jako przeszkodę stojącą (zdaniem dziecka) na drodze do zaspokojenia tych impulsów. Chłopiec przeżywa fantazje, w których znajduje się na miejscu ojca – rywala. Przeżywa pragnenia, aby znaleźć się na miejscu ojca. Tego rodzaju pragnienia i fantazje bywają nazwane POZYTYWNYM kompleksem Edypa. Wyróżnia się także NEGATYWNY kompleks Edypa, w którym miłość ojca zajmuje dominujące miejsce, a nienawidzi się matki, która w tym wypadku odczuwana jest jako element przeszkadzający. Powstaniu kompleksu Edypa sprzyjają następujące przeżycia i okoliczności wychowania dziecka:

Człowiek, u którego mięśnie są w stanie relaksu, który umie spontanicznie, nieświadomie lub w sposób zamierzony i celowy odprężyć się, ujawnia zupełnie inne reakcje: jego oddech jest głęboki i regularny, odruchy nieco zwolnione, reakcje na nagłe bodźce proporcjonalne do bodźca, puls regularny, ciśnienie krwi normalne, mięśnie twarzy i tułowia odprężone, sen dobry, funkcjonowanie żołądka, serca, jelit bez zakłóceń (Jacobson, 1948, s. 15 – 37, 50 – 59).

Horney nie podaje jednak, jakie procesy uczestniczą w tej interakcji. Podaje jedynie coś w rodzaju trzech typów reagowania dziecka, jakie może ono wytworzyć broniąc się przed lękiem, bezradnością, osamotnieniem. Chciałoby się nazwać te schematy reagowania schematami czy wzorami przystosowania. Horney nie używa jednak tego wyrażenia. A zatem dziecko broniąc się przed lękiem, bezradnością i osamotnieniem może:

W żadnym wypadku NIE NALEŻY W CZASIE RELAKSACJI NAPRĘŻAĆ ŻADNEJ GRUPY MIĘSNI. Znosi to wg Jacobsona efekt relaksacji już uzyskany. Nikt nie nauczy się kontrolowania procesu relaksacji własnego ciała, pisze Jacobson, kto nie nauczy się odróżniać wrażeń napięcia mięśni od wrażeń ogólnego napięcia czy podniecenia organizmu.