Współczesna diagnoza w psychologii osobowości przybiera trzy główne formy: oceny, mierzenia i rozumienia. OCENA osobowości czy ocena zachowania polega najogólniej biorąc na stwierdzeniu występowania u kogoś określonych grup reakcji, które są SYMPTOMAMI, OBJAWAMI jakichś bardziej złożonych i trwałych elementów struktury osobowości.

Jacobson wymienia liczne korzyści, jakie daje umiejętność relaksacji. Praktyki relaksacyjne oszczędzają ogromną ilość energii człowieka. Napięcie mięśnia zużywa wiele energii. Jeżeli duże partie mięśni są w stanie permanentnego napięcia, zużywają dużą ilość energii.

Reakcjami eksplozywnymi, wybuchowymi nazywa Kretschmer prymitywne reakcje emocjonalne, słowne, motoryczne i autonomiczne, występujące w gwałtownej formie natychmiast po zadziałaniu bodźca.

Objawami dużej „gotowości” do reagowania jakiejś potrzeby jest, według Murraya, natychmiastowe reagowanie po zadziałaniu bodźca, np. agresywne zachowanie natychmiast po usłyszeniu jakiegoś obraźli- wego słowa, natychmiastowe reagowanie na najmniejszą prowokację. Objawami dużej gotowości potrzeby do reagowania jest także mała wy- bredność w wyborze obiektów zaspokajających !potrzebę. Tak np. człowiek bardzo głodny może jeść byle co, a w wypadkach skrajnych nawet skórę z butów.

Laughlin jest autorem znanych prac o mechanizmach obronnych działających w osobowości człowieka. W pracach tych zamieszcza zespoły cech i reakcji osobowości składające się na, jak pisze, zdrową, emocjonalnie dojrzałą osobowość.

Autystyczne reakcje osobowości polegają na tym, że człowiek przypisuje sobie i innym takie myśli, uczucia, zamiary, postawy, motywy, sposoby zachowania, które spełniają w jakiś sposób jego silne, zahamowane z powodu różnych okoliczności, niewyżyte popędy, potrzeby i pragnienia.

Ważnym etapem treningu autogennego jest nauczenie się umiejętności wyzwalania wrażeń ciepła w okolicy splotu słonecznego, w miejscu między końcem mostka a pępkiem. Po kilku tygodniach ćwiczeń, kiedy udaje się już uzyskiwać wyraźne wrażenie ciepła w rękach i nogach, przychodzi kolej na te ćwiczenia.

Jest to tendencja do przewyższania innych, ale nie w tym, co człowiek rzeczywiście sobą reprezentuje, czy w tym, co łączy się z jego zawodem, rolą społeczną, ale przewyższanie innych innymi czynnościami. I tak dobry obraz siebie we własnych oczach zależy od tego, czy jest się w czymś „bardzo dobrym”. A więc, czy się jest bardzo dobrym kochankiem, sportowcem, pisarzem, pracownikiem. Przy czym chodzi tu o wydawanie się bardzo dobrym samemu sobie, o bycie bardzo dobrym we własnych oczach. Oczywiście chodzi także i o to, aby być bardzo dobrym w oczach innych, i brak uznania ze strony innych sprawia, że człowiek kierujący się taką potrzebą czuje do nich urazę.

Laughlin określa regresję jako jeden z głównych mechanizmów obronnych, w którym jednostka COFA się, NAWRACA w swoich zachowaniach do WCZEŚNIEJSZYCH reakcji, odczuwanych przez nią jako bardziej przyjemne. Regresja powoduje zazwyczaj nawrót do zachowania bardziej zależnego, do zachowania zmierzającego do większej opieki i oparcia (Laughlin, 1970, s. 320 – 321).

Rdzeniem tego kompleksu są objawy przywiązywania szczególnej uwagi do czynności defekacyjnych, niewstrzemięźliwość, brudzenie, częste wypróżnianie się, biegunki. Kateksja defekacji i faeces wyraża się w specjalnym zainteresowaniu czynnościami defekacyjnymi – przecenianiu ich, wyrażaniu lęków z tym związanych, posługiwaniu się środkami medycznymi, tworzeniu z tym związanych specjalnych rytuałów.

Murray określa potrzebę jako hipotetyczną siłę o fizykochemicznej naturze, zlokalizowaną w mózgu, która organizuje percepcję, spostrzeganie, świadome dążenia i motorykę w taki sposób, żeby zmienić istniejącą, niezadowalającą sytuację (Murray, 1953, s. 123- 124).

Laughlin określa dysocjację jako mechanizm obronny, który polega na tym, że jednostka oddziela treść emocjonalną, afekt, uczucie związane z jakąś ideą, sytuacją, obiektem lub związkiem.

Dodatkowe uwagi na temat różnych technik relaksacji możemy znaleźć w piśmiennictwie polskim w książce prof. Romanowskiego omawiającej teorię i metody ćwiczeń relaksowo-koncentrujących (wydanej w roku 1973 przez PZWL), w książce T. Paska o jodze wydanej w roku 1970 przez PZWL.